Wymiana międzynarodowa a równowaga gospodarcza
Równowaga gospodarki światowej jest określona przez światowy relatywny popyt i układ światowej relatywnej podaży, który wynika z krajowych układów relatywnej podaży.
Równowaga ekonomiczna, równowaga gospodarcza, stan gospodarki, w którym zachowana jest równowaga globalnego popytu i globalnej podaży na wszystkich rynkach: dóbr i usług oraz czynników wytwórczych (równowaga rynkowa), a także w wymianie z zagranicą. Inaczej - jest to równoczesne występowanie równowagi wewnętrznej i równowagi zewnętrznej. Osiągnięcie i utrzymanie równowagi ekonomicznej jest bardzo trudne, z uwagi na ogromną liczbę czynników, które oddziałują na popyt i podaż na każdym z rynków, wytrącając je stale z ukształtowanego stanu równowagi.
Równowagę ekonomiczną rozpatrywać należy długookresowo, jako pewną tendencję, model
do którego zmierza gospodarka w wyniku działania mechanizmu rynkowego i ekonomicznej polityki państwa. Przemieszczanie się dóbr i usług jest jedną z form integracji międzynarodowej. Kraj, który posiada dużą podaż jednego zasobu w stosunku do innych zasobów, jest obfity w ten zasób. Kraj ten będzie miał tendencję do wytwarzania relatywnie więcej dóbr intensywnie zużywających zasoby będące w obfitości.
W modelu wyidealizowanym wymiana międzynarodowa rzeczywiście doprowadziłaby do wyrównania się cen czynników produkcji, takich jak praca i kapitał pomiędzy krajami. Jednak w rzeczywistości nie obserwujemy pełnego wyrównywania się tych cen ze względu na szerokie zróżnicowanie zasobów, bariery występujące w handlu i międzynarodowe różnice technologii.
Wymiana przynosi korzyści pracownikom zatrudnionym w sektorze eksportowym każdego kraju natomiast szkodzi pracownikom sektora konkurującego z importem.
Przy braku wymiany dany kraj mógłby konsumować tylko zestaw produktów, który jest w stanie sam wytworzyć. Natomiast przy istnieniu wymiany kraj może wybrać sobie jakikolwiek punkt na linii swojego ograniczenia budżetowego lub wewnątrz tego obszaru. Wymiana zatem powiększa możliwości wyboru w gospodarce. To powiększenie zakresu wyboru oznacza, że zawsze istnieje możliwość takiego podziału dochodu, aby każdy mógł odnieść korzyści z wymiany. Jednak wcale to nie oznacza, że odnosi je rzeczywiście.
W realnym świecie są zarówno ci, którzy tracą na wymianie, jak i ci którzy na niej zyskują, co stanowi jedną z najważniejszych przyczyn tego, że handel nie jest handlem wolnym.
Większość ekonomistów nie uważa, że skutki wymiany międzynarodowej w sferze podziału dochodu mogły być dostatecznym powodem ograniczenia tej wymiany. Pod względem efektów dystrybucyjnych wymiana nie różni się od innych form przemian ekonomicznych, które zwykle nie są regulowane.
Obserwując ogólną sytuację rynkową można zaobserwować, że:
- Nawet wówczas, gdy kraje mają tę samą technologię i te same zasoby, korzyści ze skali dają impuls do wymiany międzynarodowej. Jeśli żaden kraj nie startuje z nieznaczną nawet przewagą produkcji w gałęzi przemysłu, w której występują korzyści ze skali, przewaga ta będzie miała tendencje do kumulowania się dopóty, dopóki przynajmniej jeden z krajów nie osiągnie specjalizacji.
- Struktura wymiany generowanej przez korzyści ze skali jest trudna do przewidzenia. Istotną rolę odgrywa historia i przypadek.
-Nawet wówczas, gdy struktura wymiany jest trudna do przewidzenia, wymiana międzynarodowa wynikająca z korzyści ze skali jest ogólnie korzystna dla wszystkich uczestniczących w niej krajów. Koncentracja produkcji będąca skutkiem wymiany podnosi produkcyjność i zwiększa siłę nabywczą zasobów krajowych.