Outsourcing czynności bankowych
Od 1 maja 2004 r. wprowadzono regulacje dotyczące tzw. outsourcingu, czyli prowadzenia działalności bankowej z wykorzystaniem podmiotów zewnętrznych.
Zgodnie z art. 6a pr. bank. w drodze umowy zawartej na piśmie bank może powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie wyłącznie:
1. w imieniu i na rzecz banku pośrednictwa w zakresie czynności bankowych na podstawie umowy agencyjnej, polegającego na:
- zawieraniu i zmianie umów rachunków bankowych wg wzoru zatwierdzonego przez bank;
- zawieraniu i zmianie umów kredytu na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy;
- zawieraniu i zmianie umów kredytu konsumenckiego;
- zawieraniu i zmianie umów ugody w sprawie spłaty kredytów na sfinansowanie inwestycji mieszkaniowych i kredytów konsumenckich;
- zawieraniu i zmianie umów dotyczących ustanowienia prawnego zabezpieczenia ww. kredytów;
- zawieraniu i zmianie umów o kartę płatniczą, których stroną jest konsument;
- przyjmowaniu wpłat, dokonywaniu wpłat oraz obsłudze czeków związanych z prowadzeniem rachunków bankowych przez ten bank;
- dokonywaniu wypłat i przyjmowaniu spłat udzielonych przez ten bank kredytów i pożyczek pieniężnych;
- przyjmowaniu wpłat na rachunki bankowe prowadzone przez inne banki;
- przyjmowaniu dyspozycji przeprowadzania bankowych rozliczeń pieniężnych związanych z prowadzeniem rachunków bankowych przez ten bank;
- wykonywaniu innych czynności, po uzyskaniu zezwolenia KNB, które może być udzielone, gdy powierzenie przez bank wykonywania innych czynności jest niezbędne do prowadzenia działalności bankowej w sposób ostrożny i stabilny lub do istotnego obniżenia kosztów tej działalności;
2. czynności faktycznych związanych z działalnością bankową.
Powierzenie wykonywania czynności, o którym mowa w ust. 1, nie może obejmować:
- zarządzania bankiem, a w szczególności zarządzania ryzykiem związanym z prowadzeniem działalności bankowej, w tym zarządzania aktywami i pasywami, dokonywania oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego,
- przeprowadzania audytu wewnętrznego banku.
Przepis tworzy zamknięty katalog czynności, które mogą być powierzone przez bank do wykonywania przez przedsiębiorcę, oraz czynności faktycznych, związanych z wykonywaniem czynności bankowych. Wg Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego czynności faktyczne powinny być bezpośrednio związane z działalnością bankową, tzn. stanowić czynności cząstkowe czynności wymienionych w art. 5 i 6 pr. bank. Lub bez których podjęcia nie jest możliwe należyte wykonanie określonej umowy (powierzenie czynności faktycznych związanych z wydawaniem kart płatniczych oraz wykonywaniem operacji przy ich użyciu ma miejsce w przypadku, gdy przedsiębiorca lub przedsiębiorca zagraniczny dokonuje na zlecenie banku transakcji, generowania, drukowania i dystrybucji zestawień transakcji oraz personalizacji kart płatniczych albo drukowanie, kopertowanie i wysyłanie wyciągów z ustaleniem salda na rachunku bankowym.
Do czynności faktycznych nie kwalifikuje się czynności, które ograniczają się do reklamowania oferty banku oraz czynności podejmowanych w zakresie technicznego serwisu bankomatów, transportu i niszczenia dokumentów bankowych i nośników danych, pod warunkiem jednak, że wykonawca tych czynności nie ma dostępu do informacji „wrażliwych” z punktu widzenia prowadzonej działalności bankowej, w tym, w szczególności, do danych objętych tajemnicą bankową.
Przedsiębiorcą wykonującym ww. wymienione czynności może być także inny bank krajowy, instytucja kredytowa oraz bank zagraniczny.
Dopuszczalne jest zarówno stałe lub okresowe powierzanie dokonywania wspomnianych czynności, jak również jednorazowe zlecenie w wypadku czynności faktycznych związanych z działalnością bankową. Tylko bank może powierzyć wykonywanie określonych czynności w drodze umowy zawartej na piśmie.
Odpowiedzialności przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznego wobec banku za szkody wyrządzone klientom wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy w sprawie outsourcingu nie można wyłączyć ani ograniczyć. Odpowiedzialności banku za szkody wyrządzone klientom na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania takiej umowy nie można wyłączyć ani ograniczyć. Zatem bank i przedsiębiorca ponoszą wobec klienta odpowiedzialność solidarną za skutki niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków przez przedsiębiorcę, jednakże jedynie do wysokości szkody poniesionej przez klienta.
Warunki:
- zawiadomienie przez bank KNB z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem o zamiarze zawarcia umowy, a także o każdej zmianie, rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy,
- zapewnienie wykonywania przez KNB efektywnego nadzoru nad wykonywaniem powierzonych czynności,
- posiadanie przez bank i przedsiębiorcę lub przedsiębiorcę zagranicznego planów działania zapewniających ciągłe i niezakłócone prowadzenie działalności w zakresie objętym umową,
- powierzenie wykonywania czynności nie może wpłynąć niekorzystnie na prowadzenie przez bank działalności zgodnie z przepisami prawa, na ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem, skuteczność systemu kontroli wewnętrznej banku, możliwość wykonywania obowiązków przez biegłego rewidenta upoważnionego do badania sprawozdań finansowych oraz ochronę tajemnicy prawnie chronionej.
Dwa tryby powierzenia przez bank wykonywania czynności w ramach outsourcingu:
- stale lub okresowo przedsiębiorcy „krajowemu” (nie jest wymagane uzyskanie przez bank lub przedsiębiorcę zezwolenia);
- zawarcie umowy z przedsiębiorcą zagranicznym albo w sytuacji, gdy powierzone czynności będą wykonywane za granicą (po uzyskaniu zezwolenia KNB udzielonego na wniosek banku).
Outsourcing zagraniczny – wymagane jest na jego prowadzenie:
- dla przedsiębiorcy z siedzibą poza Europejskim Obszarem Gospodarczym,
- na czynności dokonywane poza terytorium Polski.
Nie wolno outsourcować zarządzania bankiem i nie można prowadzić audytu wewnętrznego banku w ten sposób.