Grupa Wyszehradzka to nieformalne ugrupowanie polityczno-gospodarcze państw Europy Środkowej, które powstało w 1990 roku w Bratysławie. Z pierwszą inicjatywą utworzenia Grupy Wyszehradzkiej wyszła Czechosłowacja 1 stycznia 1990 roku prezydent Vaclav Havel wystąpił z taką propozycja w stronę Polski i Węgier gdzie władzę przejęli antykomuniści. Grupa Wyszehradzka jest stowarzyszeniem regionalnym pozbawionym instytucjonalnego zaplecza. Współpraca opiera się na rotacyjnym przewodnictwie oraz spotkaniach przedstawicieli czterech krajów członkowskich na różnym szczeblu.

9 kwietnia 1990 roku odbyło się pierwsze spotkanie konsultacyjne z udziałem szefów państw i rządów Czechosłowacji, Polski i Węgier. Niestety na tym szczycie nic konkretnego nie postanowiono, jedyną decyzją była ta o następnym spotkaniu. Nie przyniosły one wiążących ustaleń z wielu powodów. Spotkanie to nie przyniosło żadnych wiążących ustaleń z wielu powodów. Po pierwsze Węgry stały w przededniu pierwszych demokratycznych wyborów parlamentarnych, co odbierało ich reprezentantom mandat do podejmowania wiążących decyzji. Po drugie również między ówczesnym kierownictwem Polski i Czechosłowacji wystąpiły istotne różnice w podejściu do kwestii charakteru i formy współpracy regionalnej”  wynikające między innymi z chęci uzyskania hegemonii Czechosłowacji w nowym bloku.

12-15 lutego 1991 odbyło się następne spotkanie na Węgrzech, w Wyszechradzie spotkali się prezydenci i premierzy (gdzie w 1335 roku doszło do spotkania królów Węgier, Czech i Polski), w Budapeszcie ministrowie spraw zagranicznych. Od tego spotkania możemy mówić już o Grupie Wyszehradzkiej. Deklarację założycielską podpisali prezydenci Czechosłowacji i Polski: Vaclav Havel i Lech Wałęsa oraz premier Węgier Jozef Antale, nazwaną od miejsca spotkania Deklaracją Wyszehradzką. „Spotkanie to było w pewnym sensie spełnieniem oczekiwań państw zachodnich, które chciały, aby w długim okresie poprzedzającym przyjęcie trzech najbardziej zaawansowanych w reformach państw Europy Środkowej do struktur zachodnich, podjęły one próbę wzajemnej współpracy wielostronnej w celu wypracowania jednolitej strategii wobec czekających je wyzwań.”

Wyznaczono wspólne cele do zrealizowania w zakresie polityki zagranicznej:
- emancypacja spod wpływu ZSRR
- chęć uzyskania gwarancji bezpieczeństwa od Zachodu
- chęć nawiązania ponownych kontaktów politycznych, ekonomicznych i kulturowych
- współpraca w celu jednakowego stanowiska wobec instytucji europejskich
- współdziałanie w kwestiach bezpieczeństwa międzynarodowego
- koordynacja trzech państw (Polski, Czechosłowacji i Węgier) w sferze gospodarczej, ekologicznej i w sprawach humanitarnych
- nawiązanie współpracy nie może ograniczać współpracy poszczególnych państw z krajami trzecimi i nie będzie wymierzona przeciwko interesom któregokolwiek z państw

Podczas szczytu premierów w Krakowie (5-6 października 1991 r.) ustalono, że współpraca czterech państw obejmie takie strefy jak polityka zagraniczna, gospodarka, transport, ochrona środowiska i nauka.

Trójkąt Wyszehradzki stał w tym czasie na rozdrożu, ponieważ wszystkie cele z podpisanej 15 lutego 1991 Deklaracji Wyszehradzkiej zostały zrealizowane tj. układ Warszawski i RWPG zostały ostatecznie rozwiązane, ZSRR wycofał swoje wojska z terytoriów (V3), Czechosłowacja i Węgry przystąpiły do Rady Europy natomiast Polska finalizowała swoje członkostwo z Radą Europy.

Wynikiem spotkania w Krakowie było posłanie do NATO, które było formalnie oświadczeniem ministrów spraw zagranicznych, zwracano w nim uwagę na potrzebę włączenia państw Trójkąta do bezpośredniej współpracy z Sojuszem. Podpisano wówczas również tzw. Deklarację Krakowską (6 października 1991 r.) „o współpracy Rzeczypospolitej Polskiej, Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej i Republiki Węgierskiej w dążeniach do integracji europejskiej. Trzy nowe demokracje środkowoeuropejskie za najważniejszy cel uznały: „pełne włączenie się w europejski system polityczny, ekonomiczny, bezpieczeństwa i prawodawstwa”.  Ustalono również inne nowe cele tj. wspólne wystąpienie o fundusze Unii Europejskiej, możliwie jak najszybsze przyjęcie umów o wzajemnej liberalizacji handlu. Na podstawie Deklaracji Krakowskiej powstał fundusz PHARE (Poland-Hungary: Assistance to Restructuring their Economies).

„W ciągu 1992 roku na czoło problemów współpracy krajów grupy Wyszehradzkiej wysunęła się kwestia liberalizacji handlu oraz innych form kontaktów gospodarczych. Po pomyślnym sfinalizowaniu przez nie umów stowarzyszeniowych ze Wspólnotami Europejskimi 16 grudnia 1991 roku, utworzono 17 kwietnia 1992 roku Komitet Współpracy Środkowoeuropejskiej. W wyniku szczegółowych konsultacji ministrowie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą podpisali 21 grudnia 1992 roku w Krakowie Porozumienie Środkowoeuropejskie o Wolnym Handlu (Central European Free Trade Agrement – CEFTA)” , któro weszło w życie z dniem 1 stycznia 1993 roku.

Współpraca pomiędzy krajami Trójkąta Wyszehradzkiego, a w wyniku rozpadu Czeskiej i Słowackiej Republiki Federalnej z dniem 1 stycznia 1993 roku, Grupy Wyszehradzkiej, nie nabrała nigdy dynamiki.

„Dynamika działalności Grupy Wyszehradzkiej układała się różnie. W latach 1991-1992 była wysoka ze względu na toczące się negocjacje w sprawie stowarzyszenia ze Wspólnotami Europejskimi, podjęcie kontaktów z NATO oraz przygotowania do utworzenia własnej strefy wolnego handlu – CEFTA. Od 1993 roku aktywność ta wyraźnie spadła, co przejawiało się między innymi w zaprzestaniu kontaktów na najwyższych szczeblach” , czynnikami, które przyczyniały się do trwania takiej sytuacji były liczne napięcia i kontrowersje na tle historycznym, a także wokół kwestii podziału majątku i rozwiązania zadłużenia.

Spotkania w latach 1994-1998 odbywały się nieregularnie, nie wychodzono poza sferę deklaracji. W 1996 niektórzy przywódcy uznali nawet, że grupa jest „martwa”. Przeciwko pogłębianiu współpracy opowiadał się zwłaszcza czeski premier Vaclav Klaus, który z niechęcią odnosił się do przywódczych zapędów Polski w tym regionie i otwarcie sprzeciwiał się idei Wyszehradu. Ze współpracy wycofała się również Słowacja.

„Przełom nastąpił dopiero w roku 1998. Mechanizmy współpracy czwórki państw, zwłaszcza w kwestiach bezpieczeństwa, procesu integracji z Unią Europejską i współpracy regionalnej, okazały się na tyle silne i sprawdzone, że pozwoliło to pokonać trudności i rozpocząć nowy etap. Lata 1999 - 2004 ukazały celowość i zdeterminowanie wszystkich sygnatariuszy, by poważnie potraktować deklaracje, dzięki czemu współpraca stała się bardziej konkretna, a kontakty nabrały tempa. Grupa Wyszehradzka zyskała na znaczeniu, wzbudzając duże zainteresowanie ze strony innych państw regionu, które wyrażają chęć przynależenia do niej. Jednak czwórka państw zgodnie uważa, że obecnie nie ma potrzeby zastanawiania się nad formalnym rozszerzaniem Grupy, ale należy wzmocnić istniejące i dobrze funkcjonujące mechanizmy i struktury.”

Co dała Grupa Wyszehradzka?
1. Każde z tych państw liczyło na wzmocnienie swojej pozycji z Unią Europejską
2. Ożywienie gospodarki w ramach grupy
3. Państwa zachodnie dawały do zrozumienia, że negocjacje akcesyjne państw (V4) mogą być przeprowadzone wspólnie - (ostatecznie skończyło się to wyścigiem w negocjacjach z UE)
4. Dzięki współdziałaniu w różnych dziedzinach Czwórka Wyszehradzka stała się widoczna na tle innych kandydatów do członkostwa w UE
5. Rozszerzenie NATO
6. Wspólne działanie Czwórki w promocji naszego regionu
7. Państwa Grupy Wyszehradzkiej mają praktyczne możliwości odegrania szczególniej roli tak w tworzeniu zasad polityki Unii Europejskiej wobec obszaru Europy Wschodniej, jak i w jej realizacji